FAP (fr. filtre à particules) lub DPF (ang. diesel particulate filter) to filtr cząstek stałych montowany w układach wydechowych silników wysokoprężnych. Ich zadaniem jest oczyszczanie gazów spalinowych z cząstek sadzy i popiołu, dzięki czemu pojazdy z silnikiem Diesla nie emitują czarnego dymu zatruwającego powietrze toksycznymi substancjami.
W samochodach z silnikiem Diesla filtry cząstek stałych zaczęto montować pod koniec XX wieku.
W Polsce, tak jak i w całej Europie, prawo zobowiązuje właścicieli pojazdów, które zostały wyposażone w filtr FAP, do jego prawidłowej eksploatacji, tak jak każdego innego podzespołu. Pojazdy spełniające normę EURO 4 mają montowane filtry cząstek stałych, których nie wolno usuwać. Jest to niezgodne z prawem, a pojazd przestaje spełniać deklarowaną normę.
Silnik Diesla, z którego usunięto filtr cząstek stałych, nie spełnia obowiązującej go normy emisji spalin EURO!
Jednak na polskich drogach często można spotkać dość nowe samochody oraz ciężarówki z silnikiem dieslowym zostawiające za sobą kłęby czarnego dymu. Jako to możliwe? Wynika to z nielegalnego procederu usuwania filtrów cząstek stałych, z pojazdów, które zostały w niego wyposażone. Procederu tego dopuszczają się kierowcy chcący zaoszczędzić na ich regeneracji lub wymianie.
Filtr FAP/DPF ma za zadanie wyłapywać ze spalin cząstki sadzy, które osadzają się na ściankach filtra. Sadza powstająca w wyniku spalania paliwa jest właśnie tą cząsteczką stałą, która ze względu na swoją budowę stanowi poważne zagrożenie dla środowiska, a zwłaszcza dla zdrowia człowieka. Zawiera węgiel, węglowodór siarczany, tlenki siarki i metali oraz wodę. Jest tak mała, że bez problemu przedostaje się do płuc, a potem do krwiobiegu człowieka. O zagrożeniach płynących z wdychania przez ludzi cząstek stałych JUŻ WKRÓTCE więcej przeczytasz tutaj. Budowa filtra cząstek stałych to przede wszystkim sieć kanałów wylotu spalin, które ułożone naprzemiennie wymuszają przepływ spalin przez kolejne porowate warstwy filtra. Sadza zatrzymuje się na ściankach filtra, a reszta spalin przelatuje dalej. Skuteczność dzisiejszych filtrów FAP/DPF jest w zasadzie stuprocentowa, co oznacza, że jego stosowanie chroni nas przed szkodliwym efektem spalania przez silniki Diesla w zakresie cząstek stałych.
Cena filtra jest wysoka między innymi ze względu na użyte materiały. Oprócz związków krzemu, glinu i ceru do jego budowy używa się platyny. Tym ważniejsza jest umiejętna eksploatacja filtra oraz regeneracja, która pozwala zaoszczędzić nawet kilkanaście tysięcy złotych.
Aby filtr mógł działać prawidłowo oraz być monitorowany przez kierowcę, urządzenie jest podłączone do systemu czujników przekazujących informację o stanie filtra i decydujących o procesie regeneracji. Kiedy komputer wyliczy, że filtr został już zapełniony, następuje proces samoczynnej regeneracji filtra poprzez wypalanie sadzy. W wypadku filtrów suchych polega to na uzyskaniu odpowiedniej temperatury wewnątrz filtra. Ponieważ jednak wymaga on kilku-kilkunastominutowej pracy silnika na wysokich obrotach, co nie zawsze jest możliwe, bywa więc, że samoregeneracja się nie udaje. Aby pozwolić na taką autoregenerację, należy co 200 – 400 km wybierać się na kilkunastominutową przejażdżkę i utrzymywać silnik na wysokich obrotach. W Polsce może być to trudne, ponieważ brakuje dróg z wysokim limitem prędkości. Tym częściej dochodzi do zapchania filtra cząstek stałych.
Jeśli chodzi o filtry mokre, ich regeneracja polega na obniżeniu temperatury spalania sadzy za pomocą specjalnego płynu dodawanego do paliwa. Uważa się, że to rozwiązanie sprawdza się lepiej w warunkach, gdy auto nie ma częstej okazji do rozwinięcia i utrzymania prędkości na wysokich obrotach. Jednak i taki filtr w końcu się zapcha, bo będą w nim zalegać cząsteczki dodawanego płynu.
JUŻ WKRÓTCE TEKST: Jak należy używać filtra cząstek stałych?
Bywa i tak, że kierowcy nie są do końca świadomi braku filtra cząstek stałych. Wynika to z pewnej sztuczki stosowanej do oszukania systemu komputerowego pojazdu, który ma “nie wiedzieć”, że samochód został pozbawiony FAP/DPF. W tym celu stosuje się emulatory, urządzenia elektroniczne symulujące pracę filtra cząstek stałych. Za pomocą odpowiednio przymocowanych wiązek przewodów w miejsce czujników filtra FAP/DPF można sprawić, że system zostanie oszukany. Stosowanie emulatorów jest oczywiście nielegalne i może się skończyć uszkodzeniem samochodu.
Nie dość, że używanie pojazdu z silnikiem wysokoprężnym bez zamontowanego filtra cząstek stałych jest niezgodne z prawem, to także przyczynia się do zanieczyszczania środowiska i trucia mieszkańców miast. Coraz więcej ludzi cierpi na choroby związane z oddychaniem zanieczyszczonym powietrzem, a alarmy smogowe pokazują coraz częściej przekraczanie norm stężenia pyłów zawieszonych w powietrzu.
Po pewnym czasie eksploatacji filtr zapycha się sadzą i system monitorowania zgłasza jego nieefektywność. Wielu kierowców chcących zaoszczędzić na wymianie lub regeneracji filtra decyduje się na jego usunięcie i używanie samochodu z silnikiem wysokoprężnym wbrew obowiązującemu prawu.
Tymczasem rozwiązaniem, które leży w zasięgu ręki i kieszeni każdego kierowcy, jest regeneracja filtra cząstek stałych.
Dowiedz się więcej na temat regeneracji filtrów cząstek stałych. Dzięki niej zaoszczędzisz pieniądze, a Twój pojazd odzyska sprawność w oczyszczaniu spalin ze szkodliwych składników spalin.
